نیروهای نیابتی ایران در عراق عاملان تنها حمله تروریستی جهان به مناسبت ۱۱ سپتامبر
درباره نویسنده
دو پهپاد که صابرین نیوز ارسال آنها را ماموریت «یادآوری حملات ۱۱ سپتامبر به آمریکایی‌ها» خواند، رهگیری شد.
ساعت ۲۳:۴۳ روز ۱۱ سپتامبر، دو پهپاد انتحاری بال‌ثابت حامل مهمات انفجاری از سوی پدافند هوایی ائتلاف در فرودگاه بین‌المللی اربیل رهگیری شد. هر دو آسیب دیدند و سقوط کردند، یکی درست داخل محیط فرودگاه و دیگری بیرون آن؛ و هیچ تلفاتی به غیرنظامیان محلی یا اعضای ائتلاف وارد نشد. طبق معمول، کانال‌های مقاومت در شبکه‌های اجتماعی درباره آثار این حمله دست به بزرگ‌نمایی زدند و ویدیوها و عکس‌هایی از انفجارهای بزرگ و شعله‌های وسیع پُست کردند تا ویرانگری مورد ادعای خود را نمایش دهند (تصویر ۱ را ببینید).
جالب‌تر آن که صابرین نیوز، شبکه خبری شاخص شبه‌نظامیان، در پیامی در کانال تلگرام خود که بعدا حذف شد، ادعا کرد دلیل حمله این بوده که: «فقط خواستیم به شیوه خودمان یادآور حملات ۱۱ سپتامبر به آمریکا شویم.» (تصویر ۲) پیام‌های موقت مثل این معمولا بعد از چند ثانیه حذف می‌شود و هدف آن ارتباط درون-سازمانی با مقاومت است. در این مورد، با توجه به محتوا و زبان انتخاب‌شده (فارسی که بین پیام‌های صابرین نسبتا نادر است)، ظاهرا هدفِ پیام افراد مرتبط با سپاه پاسداران ایران بوده است. متن پُست چنین است:
«[پیام] #موقت [به] دوستان اتاق گفتگو. بچه‌های مقاومت میگن حمله امشب ربطی به انتقام شهادت محمد در گاندو نداشت، فقط به شیوه خودمون یادآور حملات ۱۱ سپتامبر به آمریکا شدیم.»
عجیب آن است که صابرین ظاهرا دارد شایعاتی را تکذیب می‌کند که، بر اساس آنها، این حمله پهپادی به خاطر مرگ شخصیتی سپاهی در سریال گاندو بوده که سریالی حادثه ای-جاسوسی است و با حمایت سپاه تولید می‌شود.
چه کسی دستور حمله را داد؟
با توجه به کاهش حملات پهپادی یا راکتی به مناطق حضور آمریکا در عراق، به نظر می‌رسد حمله پهپادی دوگانه به اربیل استثناء باشد. (البته در سوریه، شبه‌نظامیان کماکان ادعا می‌کنند حملاتی از جمله حملات راکتی را به پایگاه‌های آمریکایی انجام می‌دهند؛ در ۵ سپتامبر آنها مدعی شدند پنج راکت به نیروهای آمریکایی مستقر در نزدیک میدان نفتی عمَر شلیک کرده‌اند، و در ۳۱ آگوست دو حمله راکتی علیه نیروهای آمریکایی نزدیک میدان کونوکو را به عهده گرفتند.) در ۲۹ ژوئن، یک روز پس از حملات آمریکا به شبه‌نظامیان عراقی، اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه دستور اکیدی از سوی علی خامنه‌ای رهبر ایران به فرماندهان شبه‌نظامیان عراق در بغداد و نجف ابلاغ کرد و به طور کلی علیه حملات بیشتر به اماکن آمریکایی هشدار داد و خصوصا بر عدم انجام حملات پهپادی تاکید کرد؛ چون آمریکا از کانال‌های متعدد به ایران علیه این حملات قویا هشدار داده بود. پیام خامنه‌ای همچنین اخطار می‌داد که ایران می‌داند به چه کسانی پهپاد داده است و اگر بخواهد می‌تواند پهپادها را پس بگیرد.
با توجه به این اخطار، حملات پهپادی ۱۱ سپتامبر چند احتمالِ قابل تأمل را نشان می‌دهد:
-
یکی از هسته‌های مقاومت بی‌اجازه دست به حمله‌ای پهپادی زده است. این محتمل است، گرچه به معنای استفادهٔ غیرمجاز از پهپادهای بال‌ثابت خواهد بود که معمولا فقط از سوی گروه‌های نظام‌یافته‌تر به کار گرفته می‌شود (کتائب حزب‌الله، بدر، و شاید حرکة حزب الله النجباء). اما اگر عصائب اهل الحق هم چنین پهپادهایی داشته باشد، آن وقت این گروه به سابقه خود در نقض آتش‌بس‌های مقاومت با حمله‌ای جدید افزوده است. همچنین، نکته قابل توجه این است که کتائب سیدالشهداء در واکنشی نادر دست داشتن در این حمله را در یک برنامه تلویزیونی تکذیب کرد. پیام صابرین در کانال تگرامی‌اش راجع به ۱۱ سپتامبر هم، با عطف به تجارب گذشته، نقش ایران را نشان می‌دهد. ولی حتی اگر شبه‌نظامیان این حمله را برخلاف دستور اکید خامنه‌ای انجام داده باشند، حمایت گسترده‌ای که در تمام کانال‌های مقاومت داشت، نشان می‌دهد این حرکت با مخالفت ایران روبه‌رو نشده است. قبلا، حملات «بی‌اجازه» با واکنشی متفاوت‌تر یا حتی مخالفت آشکار از سوی برخی رسانه‌های مقاومت مواجه می‌شد.
-
«اجازه» حمله فقط برای یک بار. یک احتمال دیگر آن است که شاید تهران برای حمله‌ای در سالگرد ۱۱ سپتامبر، یا به دلیل دیگری (احتمالا به‌خاطر سفر نخست‌وزیر مصطفی الکاظمی به ایران در روز بعد)، شدت دستورات اکیدش را کمتر کرده باشد.
-
آغاز مجدد حملات به طور کلی. اگر حملات بعدی رخ دهد این گزینه را تایید خواهد کرد؛ گرچه عجیب خواهد بود که ایران چنین دستور اکیدی به نیروهای نیابتی خود بدهد تا تنها بعد از دو ماه به مسیر قبلی برگردند.
ارزیابی بخش «شبه‌نظامیان زیر ذرهبین» این است که این حمله احتمالا یک استثناء با مجوز ایران بوده که، با توجه به ادعاهای صابرین، به مثابهٔ بیانیه‌ای ضدآمریکایی، سالگرد ۱۱ سپتامبر را یادآوری کند. از زمان واکنش قاآنی در ۲۹ ژوئن، شبه‌نظامیان به‌تدریج حملات راکتی و پهپادی خود علیه سایت‌های آمریکایی را در عراق کاهش دادند، و این وضعیت احتمالا تا بعد از انتخابات ۱۰ اکتبر عراق ادامه خواهد یافت. ولی حتی اگر آنها رویکرد «صبر و انتظار» را در خصوص خروج نظامی آمریکا تا آخر سال در پیش بگیرند، شبه‌نظامیان کماکان مایل اند در حال «مقاومت» در برابر آمریکا دیده شوند. روش اصلی آنها برای القای تصویر مقاومت، افزایش ادعاهای حملات به کامیون‌هایی است که آنها را حامل تدارکات برای ائتلاف به رهبری آمریکا معرفی می‌کنند. در یک نمونه از این ادعاها که عمدتا لاف توخالی است، در ۴ سپتامبر، اصحاب الکهف (یک گروه پوششی که اغلب ادعای حمله به کاروان‌ها را مطرح می‌کند) اعلام کرد که در حال ورود به «سری جدیدی از عملیات‌ها» است و وعده داد حوزه جغرافیایی اقدامات خود را گسترش خواهد داد.
مایکل نایتز
مایکل نایتز هموند جیل و جی برنستاین در انستیتو واشنگتن و مقیم بوستون است. حوزه تخصص او مسائل نظامی و امنیتی عراق، ایران و کشورهای خلیج فارس است.
کریسپین اسمیت
کریسپین اسمیت هموندیار گروه قانون امنیت ملی در واشنگتن است. حوزه تحقیقات او امنیت عراق، حقوق بشر و قوانین نبردهای مسلحانه است.
حمدی ملک
دکتر حمدی ملک هموندیار انستیتو واشنگتن و متخصص شبه نظامیان شیعی است. او از بنیانگذاران «شبه نظامیان زیر ذرهبین» است که تحلیل‌های همه‌جانبه ای را درباره تحولات مربوط به شبه‌نظامیان وابسته به ایران در عراق و سوریه ارائه می‌کند. او یکی از نویسندگان پژوهشی است به نام «مفتخر و سرکش: آینده بسیج مردمی عراق» که انستیتو واشنگتن در ۲۰۲۰ نشر کرده است.
همرسانی در شبکه‌های اجتماعی
