تمجید شبه‌نظامیان عراق از اسماعیل قاآنی؛ تقویت او یا پوششی برای شرمساری؟
به قلم
حمدی ملک, مایکل نایتز
درباره نویسنده
سردار ایرانی هرگز با چنین تمجیدهای اغراق‌آمیزی از جانب نیروهای «مقاومت» عراق روبرو نبوده است، اما ممکن است اینها فقط سرپوشی برای شرمساری از سفر نومیدکننده اخیر او به عراق باشد.
زمانی که اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، در تاریخ ۱۵ تا ۱۷ ژانویه به عراق سفر کرد، پوشش رسانه‌های محلی جبهه مقاومت از این سفر، خیلی وسیع‌تر از سفرهای قبلی او بود. بر مبنای ارزیابی «شبه‌نظامیان زیر ذرهبین»، این تلاش‌ها احتمالاً بخشی از کمپین سپاه پاسداران برای تحکیم موقعیت قاآنی به عنوان جانشین فرمانده فقید قاسم سلیمانی در عراق است و می‌خواهد موقعیتی مشابه موقعیت ابوفدک و اکرم کعبی، که جانشینان ابومهدی المهندس فقید هستند، برای او بسازد.
صابرین نیوز اولین شبکه اجتماعی «مقاومت» عراق بود که از این دیدار گزارش داد؛ شاید به این خاطر که اخبار با اهمیت اکنون هر چه بیشتر در این وبسایت مرکزیت پیدا می کند. این شبکه هفت پست منتشر کرد که شامل پانزده تصویر و یک کلیپ ویدیویی کوتاه بود که همگی قاآنی را در حال زیارت امامان شیعه در نجف و کربلا و قبور محمدصادق صدر (پدر مقتدی صدر) و ابومهدی مهندس در نجف نشان می‌داد. (تصویر ۱)
تصویر تازه شمایل‌گونه از قاآنی
روشن است که دفتر قاآنی این تصاویر را به منظور تبلیغ دیدار او تهیه کرده و دستگاه تبلیغاتی قاآنی، وظیفه تبلیغ و توزیع هر چه بیشتر این تصاویر را به صابرین نیوز و سایر رسانه‌های «مقاومت» عراق محول کرده است. تقوا از خصلت‌های مهم هر فرمانده سپاه پاسداران است و رسانه‌های خاورمیانه پر از مطالبی درباره تقوا و فداکاری سلیمانی است. قاآنی نیز سعی دارد تصویری از خود به عنوان یک فرد معتقد واقعی به اسلام شیعی ترسیم کند. برای این است که، به عنوان مثال، واحد ۱۰۰۰۰ متعلق به کتائب حزب‌الله یکی از عکس‌های او در داخل حرم امام علی در نجف را منتشر کرد و در توضیح عکس اصطلاح «ایثار» را به کار برد. (تصویر ۲)
همین تصویر را فریق الولایه الاعلامی (از تیم رسانه‌ای «ولایت») با عنوان دیگری در تجلیل از قاآنی منتشر کرده است: «حاج اسماعیل قاآنی در حرم امام علی (ع) مانند شیری غران در جنگ ایستاده است.» (تصویر ۳) این جمله ستایش‌آمیز، مفاهیم مذهبی قابل توجهی دارد. در این پست از واژه «حیدر» برای شیر به جای اصطلاح رایج‌تر «اسد» استفاده شده است. حیدر لقب امام علی است که به عنوان جنگجویی شجاع و توانا شهرت داشت. در برخی از متون اسلامی آمده است که امام علی در یکی از جنگ‌ها در مقابل دشمن ایستاد و فریاد زد: «من همانی هستم که مادر نامش را حیدر گذاشت... کسی که با شمشیرش کفار را گردن زد.»
قاآنی، پیام‌آور خامنه‌ای
این واقعیت که قاآنی قطعاً حامل پیام‌های علی خامنه‌ای، ولی فقیه، است نیز برای ارتقای جایگاه او در میان نیروهای «مقاومت»عراق مورد استفاده قرار گرفت و به عراقی‌ها یادآوری کرد که اعتبار او با اعتبار خامنه‌ای گره خورده است. یکی دیگر از صفحات تلگرامی «مقاومت» با عنوان «أبو مزيعل»، عکسی را به همراه آیه‌ای از قرآن منتشر کرده تا نشان دهد که چگونه قاآنی حامل پیامی از سوی خامنه‌ای است: «ببینید، این پیام از طرف سلیمان است و در آن نوشته شده : "به نام خداوند که بخشنده و مهربان است".» (تصویر ۴)
این آیه ای از سوره نمل قرآن و مربوط به روایتی از حضرت سلیمان نبی است که از طریق فرستاده مورد اعتماد خود برای ملکه سبا پیام فرستاد. در پست أبو مزيعل، قاآنی به‌عنوان پیام‌آور(رسول) خامنه‌ای نشان داده شده که نزد نیروهای «مقاومت» جایگاه والایی دارد، چرا که نشان‌دهنده اعتماد خامنه‌ای به او است.
یکی از کانال‌های تلگرامی مهم نزدیک به کتائب حزب‌الله نیز تلویحاً به این موضوع اشاره کرد که قاآنی حامل پیامی از سوی خامنه‌ای است: «سلام بر آن که حامل پیام ولی [نام مصطلح خامنه‌ای] است.» (تصویر ۵)
یکی دیگر دیگر از پست‌های کتائب حزب‌الله، قاآنی را معتمد یا «ثقه قاسم سلیمانی» نامید (تصویر ۶). این کار تلاشی برای تثبیت موقعیت قاآنی به عنوان جانشین برحق سلیمانی است.
سفرهای قاآنی به عراق از لحاظ تاریخی پر از خطا و نومیدکننده بوده است. به عنوان مثال، در اواخر سال ۲۰۲۰، شبه نظامیان عصائب اهل الحق با حملات راکتی و نقض آتش بس از ورود او استقبال کردند. به نظر می‌رسد تلاش‌های اخیر رسانه‌های «مقاومت» عراق برای ارائه تصویری مقتدر از قاآنی و تشویق دیگران به اطاعت از دستوراتش، بخشی از تلاش گسترده‌تر سپاه پاسداران برای متمرکز کردن مجدد فرماندهی و کنترل «مقاومت» عراق پس از یک دوره پراکندگی نیروها است. این کار همچنین ممکن است به خاطر جبران تأثیر مخرب عدم احترام رهبران عراقی به قاآنی صورت گرفته باشد. ظاهراً سردار تلاش کرد اما نتوانست با آیت الله العظمی سیستانی و مقتدی صدر دیدار کند. و پس از خروج قاآنی از عراق، بی بی سی فارسی در ۱۸ ژانویه مصاحبه ای تند و اننقادی پخش کرد که در آن قیس الخزعلی، رهبر عصائب اهل الحق، از این که ایران می خواهد زیر نظر سردار قاآنی از مقاومت مسلحانه ضد آمریکایی حمایت کند، انتقاد کرد.
همرسانی در شبکههای اجتماعی
