مرحوم دیوید پولاک پژوهشگر ارشد کافمن و مدیر "پروژه فکرۃ" در انستیتو واشینگتن بود. وی در گذشته به عنوان مشاور ارشد وزارت امور خارجه ایالات متحده در بخش خاورمیانه بزرگ، با تمرکز بر حقوق زنان و همچنین به عنوان کارشناس منطقه‌ای "ستاد برنامه‌ریزی سیاسی" در دفتر وزیر خارجه فعالیت داشت.
سه کارشناس افکار عمومی در این میزگرد درباره یافته‌های نظرسنجی‌های ماه مارس و آوریل در چند کشور کلیدی، از نگرش مردم محلی در قبال سیاست آمریکا بحث می‌کنند.
در ۲۸ آوریل، انستیتو واشنگتن یک میزگرد مباحث سیاست‌گذاری را به صورت آنلاین با شرکت دیوید پولاک، کاترین کلیولند و منقذ داغر برگزار کرد. پولاک، هموند برنستاین در انستیتو واشنگتن و مدیر انجمن فکره است. کاترین کلیولند هموند واگنر در انستیتو واشنگتن و ویراستار انجمن فکره است. داغر مدیر خاورمیانه و شمال آفریقا در گالوپ اینترنشنال است. متنِ پیش رو فشرده نظرات آن‌هاست.
دیوید پولاک
نظرسنجی‌های انستیتو واشنگتن در ماه مارس امسال که پیش از آغاز ماه رمضان انجام شد، نتایجی تکان‌دهنده را در مصر، اردن، کویت، عربستان، و امارات متحده نشان داد. این نتایج غیرعادی خصوصا به خاطر شیوهٔ نظرسنجیِ مورد استفاده دارای اعتبار است ــ‌از هر کشور ۱۰۰۰ نفر به طور تصادفی انتخاب شدند و مصاحبه‌های شخصی با لحاظ محرمانه و ناشناس ماندن با آنها انجام شد.
در هر سه کشور مورد بررسی در منطقه خلیج فارس (کویت، عربستان، و امارات متحده) سه روند عمومی مشهود بود: مردم این کشورها پیوند دولت با روسیه را، از نظر اهمیت فرضی، برابر یا مهم‌تر از پیوند با آمریکا می‌دانستند؛ ۵۰ درصد یا بیشتر، آمریکا را شریکی نامطمئن در امور بین‌المللی می‌دانند؛ و ۷۵ درصد هیچ نفعی در تلاش آمریکا برای احیای توافق هسته‌ای ایران نمی‌بینند.
در مورد نفوذ منطقه‌ای، فقط ۱۶ درصد از جمعیت مورد بررسی در این کشورهای حوزهٔ خلیج فارس رابطه با ایران را مهم می‌دانند. در مورد رابطه با قدرت‌های بزرگ، این نتایج تفاوت مختصری دارد ــ‌سعودی‌ها و اماراتی‌ها معتقدند روسیه و چین در حال تضعیف نفوذ آمریکا در منطقه هستند، ولی کویتی‌ها اهمیتِ تقریبا برابری برای هر یک از این سه قدرت قائل اند.
نتایج در مصر و اردن درباره برداشت‌ها از آمریکا قدری امیدوارکننده‌تر بود، ولی نشان داد که تلاش برای عادی‌سازی رابطه اعراب و اسرائیل ورای مرحله رسمی و ورود به مرحله حمایت عمومی با شکست اساسی روبرو بوده است. در حالی که اکثریت مصری‌ها روسیه و آمریکا را شرکایی به یک اندازه مهم می‌دانند، اکثریت اردنی‌ها معتقدند حفظ رابطه آمریکا-اردن مهم است. ولی فقط ۱۰ درصد جمعیت هر دو کشور نگاهی مثبت به «پیمان ابراهیم» دارند یا طرفدار آن اند که هموطنان‌شان امکان انعقاد قراردادهای تجاری با اسرائیلی‌ها را داشته باشند.
کاترین کلیولند
با آنکه نظرسنجی ماه مارس تفاوت‌های سنی را در نظر گرفته است، تفاوت جزئی در نظرات سنین جوان‌تر و بزرگسال‌تر مشاهده می‌شود. در مقابل، موارد محسوسی از اختلاف میان گروه‌های سُنّی و شیعه وجود دارد. مثلا، در حالی که بیشتر سنی‌ها مداخله ایران در منطقه را به ضرر مردم محلی می‌دانند، شیعیان قاطعانه مخالف اند.
علاوه بر این، گرچه تقریبا همه گروه‌ها نگاه منفی به تهاجم روسیه به اوکراین دارند، بیش از ۵۰ درصد شیعیان لبنان از آن حمایت می‌کنند. اهمیت این موضوع وقتی بیشتر می‌شود که بدانیم اغلب گروه‌های مورد بررسی درباره اینکه کدام کشور ــ‌روسیه یا آمریکا‌ــ بهتر می‌تواند آنها را در برابر دشمنان خارجی محافظت کند، تقریبا به طور یکنواختی دچار اختلاف نظر هستند.
با وجود این، در کلیه موارد پاسخ‌دهندگان رابطه با ایران را چندان مهم نمی‌دانستند. برای همین، فقط کمتر از یک‌سوم جمعیت در بیشتر این کشورها احیای توافق هسته‌ای را امر مثبتی تلقی می‌کنند.
مُنقذ داغر
آمریکا به‌رغم آنکه احتمالا بیش از هر ابرقدرت دیگری در خاورمیانه/شمال آفریقا سرمایه‌گذاری کرده، به شکلی فزاینده علاقهٔ ساکنان منطقه خصوصا عراقی‌ها را از دست می‌دهد. بلافاصله بعد از جنگ عراق در سال ۲۰۰۳، گروه‌های کُرد و شیعه عموما از مداخله آمریکا خوشحال بودند چون دیکتاتوری که سال‌ها به آنها ظلم کرده بود را سرنگون کرد. ولی اشتباهات محض و پشت سر هم در سیاست‌گذاری آمریکا در عراق خیلی زود این محبوبیت بالقوه قاطع را از بین برد.
تلاش‌های متوالی دولت‌های اوباما، ترامپ، و بایدن برای خروج از منطقه، که در خروج اخیر از افغانستان آشکار است، این روند را تشدید کرده است. مردم محلی همین‌طور اَشکال دیگر بی‌علاقگی در میان سیاست‌مداران آمریکایی را (نسبت به منطقه) احساس می‌کنند.
نتایج نظرسنجی ماه آوریل در عراق تاییدی بر نتایج بسیاری از نظرسنجی‌های انستیتو واشنگتن در کشورهای عربی دیگر است. وقتی پای رقابت ابرقدرت‌ها به میان می‌آید، آمریکا شریکی نامطمئن دانسته می‌شود که نمی‌تواند ارزش‌ها و اهدافش در منطقه را حفظ کند، ولی چین همواره اهدافش (هر چند محدودتر) و وعده‌هایش به شرکای منطقه‌ای را محقق می‌کند.
با همه این‌ها، آمریکا به خاطر تلاش برای حفظ حقوق بشر، دموکراسی، و تحرک اجتماعی هنوز احترامی بی‌رقیب دارد، و آمریکا کماکان گزینه بسیار مطلوبی برای مهاجرت است. سیاست‌گذاران آمریکا نباید این آخرین نشانه حسن نیت را از دست بدهند؛ بلکه باید برای تحقق اهداف سیاست‌گذاری از آن بهره‌برداری کنند.
این خلاصه را دیلان کاسین تهیه کرده است. رشته میزگردهای مباحث سیاست‌گذاری با کمک سخاوتمندانه خانواده فلورنس و رابرت کافمن میسر شده است.
